چطور میتوان در یک رابطه از پیشداوریها دوری کرد؟
پیشداوریها میتوانند مانند سم، آرام آرام وارد یک رابطه شده و آن را تخریب کنند. این قضاوتهای ناآگاهانه و اغلب نادرست، بر پایه اطلاعات ناکافی یا کلیشههای رایج شکل میگیرند و میتوانند باعث سوءتفاهم، بیاعتمادی و جدایی شوند. خوشبختانه، با کمی تلاش و آگاهی، میتوان از این دام خطرناک دوری کرد. در این مطلب، 17 نکتهی کلیدی برای دوری از پیشداوریها در رابطه ارائه میکنیم:
- ✅
آگاه باشید:
اولین قدم، آگاهی از وجود پیشداوریها در خودتان است. همه ما کم و بیش تحت تاثیر پیشداوریهای فرهنگی و اجتماعی قرار داریم. - ✅
خودکاوی کنید:
به دنبال ریشههای پیشداوریهای خود باشید. چه عواملی باعث شکلگیری این باورها شدهاند؟ - ✅
سوال بپرسید، فرضیه نسازید:
به جای اینکه بر اساس تصورات خود عمل کنید، سوال بپرسید و اطلاعات دقیق کسب کنید. - ✅
به حرفهای طرف مقابل گوش دهید:
به طور فعال به حرفهای طرف مقابل گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. - ✅
قضاوت نکنید:
از قضاوت کردن و برچسب زدن به طرف مقابل خودداری کنید. - ✅
صبور باشید:
تغییر باورها و نگرشها زمانبر است. صبور باشید و به خود و طرف مقابل فرصت دهید.
- ✅
انعطافپذیر باشید:
آماده باشید که دیدگاههای خود را تغییر دهید. - ✅
در مورد پیشداوریها صحبت کنید:
اگر متوجه شدید که دچار پیشداوری شدهاید، با طرف مقابل در مورد آن صحبت کنید. - ✅
از سوءتفاهمها جلوگیری کنید:
سعی کنید منظور خود را به طور واضح و شفاف بیان کنید تا از سوءتفاهمها جلوگیری شود. - ✅
عذرخواهی کنید:
اگر به دلیل پیشداوری باعث ناراحتی طرف مقابل شدید، عذرخواهی کنید. - ✅
به فرهنگهای مختلف احترام بگذارید:
سعی کنید فرهنگهای مختلف را بشناسید و به آنها احترام بگذارید. - ✅
با ذهن باز برخورد کنید:
همیشه با ذهن باز با مسائل و افراد مختلف برخورد کنید. - ✅
به دنبال نقاط مشترک باشید:
به جای تمرکز بر تفاوتها، به دنبال نقاط مشترک با طرف مقابل باشید. - ✅
خودتان را جای طرف مقابل بگذارید:
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و دنیا را از دید او ببینید.
این تلاش، ارزشش را دارد. رابطهای که بر پایه احترام، اعتماد و درک متقابل بنا شده باشد، میتواند منبع شادی و آرامش بینظیری برای شما باشد. 
رهایی از پیشداوریها در رابطه: ۱۷ نکته کلیدی
1. آگاهی از وجود پیشداوریها
اولین قدم برای دوری از پیشداوریها، آگاهی از وجود آنها در خودتان است. همه ما ناخودآگاه دارای باورها و کلیشههایی هستیم که بر نحوه نگرش و رفتارمان با دیگران تاثیر میگذارند. سعی کنید الگوهای فکری خود را شناسایی کنید. به سوالات زیر فکر کنید: آیا تمایل دارید افراد را بر اساس شغل، تحصیلات یا ظاهرشان قضاوت کنید؟ آیا در گذشته تجربیات منفی داشتهاید که هنوز بر دیدگاه شما نسبت به افراد خاص تاثیر میگذارند؟ با شناخت پیشداوریهای خود، میتوانید آگاهانه برای رفع آنها تلاش کنید. مطالعه و تحقیق در مورد انواع پیشداوریها میتواند به شما در شناسایی آنها کمک کند. باور کنید که همه انسانها فارغ از پیشینه و ظاهرشان، شایسته احترام و فرصت برابر هستند. این آگاهی نقطه شروعی برای ساختن رابطهای سالم و بر پایه احترام متقابل است.
2. گوش دادن فعال و همدلانه
به جای اینکه در ذهنتان جوابها را آماده کنید یا بر اساس پیشفرضهای خود قضاوت کنید، با دقت به حرفهای طرف مقابل گوش دهید. سعی کنید احساسات و دیدگاه او را درک کنید. از زبان بدن خود برای نشان دادن توجه و علاقه استفاده کنید. تماس چشمی برقرار کنید، سر تکان دهید و با عباراتی مانند “متوجهام” یا “میفهمم” او را تشویق به ادامه صحبت کنید. 
سوالات باز بپرسید تا اطلاعات بیشتری به دست آورید و به طرف مقابل نشان دهید که واقعاً به حرفهای او اهمیت میدهید. مثلاً به جای پرسیدن “آیا از این موضوع ناراحت شدی؟” بپرسید “در مورد این موضوع چه احساسی داری؟” از قطع کردن صحبتهای طرف مقابل خودداری کنید و اجازه دهید او حرفهایش را به طور کامل بیان کند.
3. به چالش کشیدن فرضیات
وقتی متوجه میشوید که در حال قضاوت کردن طرف مقابل هستید، از خودتان بپرسید که آیا این قضاوت بر اساس واقعیت است یا بر اساس پیشفرضهای شما؟آیا شواهدی برای اثبات آن دارید؟فرضیات خود را با اطلاعات واقعی جایگزین کنید.به جای اینکه فکر کنید “او حتماً آدم مغروری است چون خیلی ساکت است”، سعی کنید با او صحبت کنید و ببینید که واقعاً چه شخصیتی دارد.از خودتان بپرسید که چه عوامل دیگری ممکن است بر رفتار طرف مقابل تاثیر گذاشته باشد؟شاید او خجالتی باشد، روز بدی را گذرانده باشد یا در آن لحظه تمرکز کافی نداشته باشد.
از قضاوتهای کلیشهای دوری کنید.
به جای اینکه فکر کنید “همه مردها اینطور هستند” یا “همه زنها اینطور هستند”، هر فرد را به عنوان یک موجود منحصر به فرد در نظر بگیرید.به جای اینکه به دنبال تایید فرضیات خود باشید، به دنبال اطلاعات جدید باشید که ممکن است فرضیات شما را نقض کنند.با به چالش کشیدن فرضیات خود، میتوانید دیدگاه بازتری نسبت به دیگران پیدا کنید و از پیشداوریها دوری کنید.
4. تمرکز بر نقاط قوت
به جای تمرکز بر نقاط ضعف یا تفاوتهای طرف مقابل، سعی کنید نقاط قوت و ویژگیهای مثبت او را ببینید و قدردانی کنید. همه انسانها نقاط قوت و ضعف خود را دارند. 
تشویق و تحسین میتواند به طرف مقابل انگیزه دهد تا بهترین خودش باشد. به جای انتقاد، سعی کنید راهکارهایی برای بهبود ارائه دهید.
5. پرسیدن سوالات باز
به جای پرسیدن “آیا از این موضوع خوشت آمد؟” بپرسید “چه چیزی در این موضوع برایت جذاب بود؟” به جای پرسیدن “آیا امروز حالت خوب است؟” بپرسید “امروز چطور گذشت؟” سوالات باز به طرف مقابل فرصت میدهند تا افکار و احساسات خود را به طور کامل بیان کند. از پرسیدن سوالاتی که پاسخ آنها از قبل مشخص است خودداری کنید. به سوالاتی که طرف مقابل میپرسد با دقت پاسخ دهید و از ارائه پاسخهای کلیشهای و مبهم خودداری کنید.
6. یادگیری مستمر
کتاب بخوانید، فیلم ببینید، مستند تماشا کنید و با افرادی از فرهنگها و قومیتهای مختلف صحبت کنید. در دورههای آموزشی و کارگاههای مربوط به تنوع فرهنگی و برابری شرکت کنید. به منابع معتبر و موثق مراجعه کنید و از انتشار اطلاعات نادرست و گمراهکننده خودداری کنید. همیشه به دنبال یادگیری چیزهای جدید باشید و ذهن خود را برای پذیرش ایدههای جدید باز نگه دارید. با افزایش دانش و آگاهی خود، میتوانید به فردی آگاهتر و همدلتر تبدیل شوید.
7. پذیرش تفاوتها
به جای تلاش برای تغییر دادن طرف مقابل، تفاوتهای او را بپذیرید و به آنها احترام بگذارید. همه انسانها منحصر به فرد هستند و دیدگاهها و ارزشهای متفاوتی دارند. تفاوتها را به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد ببینید. به جای اینکه فکر کنید “من درست میگویم و او اشتباه میکند”، سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. تفاوتها میتوانند رابطه را غنیتر و پویاتر کنند.
8. مدیریت احساسات
وقتی احساسات منفی مانند خشم، حسادت یا ترس را تجربه میکنید، سعی کنید آنها را مدیریت کنید و از واکنشهای عجولانه و ناگهانی خودداری کنید. احساسات میتوانند بر قضاوتهای ما تاثیر بگذارند. قبل از اینکه حرفی بزنید یا کاری انجام دهید، کمی مکث کنید و به احساسات خود فکر کنید. از تکنیکهای آرامشبخش مانند تنفس عمیق یا مدیتیشن برای کنترل احساسات خود استفاده کنید. با یک دوست یا مشاور صحبت کنید تا به شما در مدیریت احساساتتان کمک کند.
9. انتقاد سازنده
اگر لازم است انتقادی از طرف مقابل بکنید، آن را به صورت سازنده و با لحنی محترمانه بیان کنید. انتقاد مخرب میتواند باعث رنجش و ناراحتی شود. به جای اینکه به شخصیت طرف مقابل حمله کنید، بر رفتار او تمرکز کنید. به جای اینکه بگویید “تو همیشه این کار را میکنی”، بگویید “من متوجه شدم که در این موقعیت این کار را انجام دادی. ” قبل از انتقاد، نقاط قوت و ویژگیهای مثبت طرف مقابل را یادآوری کنید. انتقاد خود را با پیشنهاداتی برای بهبود همراه کنید.
10. خودآگاهی
به سوالاتی مانند “من چه کسی هستم؟” و “چه چیزی برای من مهم است؟” فکر کنید. از بازخورد دیگران برای شناخت بهتر خود استفاده کنید. به احساسات و افکار خود توجه کنید و سعی کنید آنها را درک کنید. با افزایش خودآگاهی، میتوانید روابط سالمتری برقرار کنید و از پیشداوریها دوری کنید.
11. اجتناب از کلیشهها
کلیشهها باورهای اغراقآمیز و سادهسازیشدهای هستند که در مورد گروههای خاصی از افراد وجود دارند. از تعمیم دادن ویژگیهای یک فرد به کل گروه خودداری کنید. به جای اینکه فکر کنید “همه وکلا دروغگو هستند” یا “همه هنرمندان دیوانه هستند”، هر فرد را به عنوان یک موجود منحصر به فرد در نظر بگیرید. کلیشهها میتوانند باعث تبعیض و بیعدالتی شوند. به جای تکیه بر کلیشهها، به دنبال اطلاعات واقعی و دقیق در مورد افراد و گروههای مختلف باشید. از به کار بردن عبارات کلیشهای در صحبتهای خود خودداری کنید.
12. تقویت اعتماد به نفس
وقتی اعتماد به نفس بالایی دارید، احساس امنیت و آرامش بیشتری میکنید و کمتر به دنبال قضاوت کردن دیگران هستید. افرادی که اعتماد به نفس پایینی دارند، ممکن است برای احساس برتری، دیگران را تحقیر کنند. بر نقاط قوت خود تمرکز کنید و به خودتان ایمان داشته باشید. از انجام کارهایی که به شما احساس خوبی میدهند لذت ببرید. با افراد مثبت و حامی در ارتباط باشید. به خودتان اجازه دهید اشتباه کنید و از اشتباهات خود درس بگیرید.
13. ارتباط غیر کلامی
به زبان بدن خود و طرف مقابل توجه کنید. حالت چهره، حرکات دست و پا و نحوه ایستادن یا نشستن میتواند اطلاعات زیادی در مورد احساسات و نگرش افراد به شما بدهد. تماس چشمی برقرار کنید، لبخند بزنید و با لحنی آرام و دوستانه صحبت کنید. از قضاوت کردن افراد بر اساس ظاهرشان خودداری کنید. سعی کنید پیامهای غیر کلامی طرف مقابل را به درستی تفسیر کنید.
14. بررسی انگیزهها
قبل از قضاوت کردن طرف مقابل، سعی کنید انگیزههای او را درک کنید. چرا او این کار را انجام داد؟ چه چیزی باعث شد چنین رفتاری از خود نشان دهد؟ به جای اینکه فرض کنید او قصد بدی داشته است، به دنبال توضیحات احتمالی دیگر باشید.
15. پذیرش مسئولیت
اگر اشتباهی مرتکب شدید یا حرف نادرستی زدید، مسئولیت آن را بپذیرید و از طرف مقابل عذرخواهی کنید. پذیرش مسئولیت، نشانه صداقت و تواضع شماست. به جای اینکه بهانه بیاورید یا تقصیر را به گردن دیگران بیندازید، اشتباه خود را بپذیرید و سعی کنید آن را جبران کنید. عذرخواهی با صداقت و صمیمانه میتواند به ترمیم رابطه کمک کند.
16. تمرین صبر
برای شناخت کامل یک فرد زمان لازم است. صبور باشید و به طرف مقابل فرصت دهید تا خودش را نشان دهد. از قضاوتهای زودهنگام و عجولانه خودداری کنید. به جای اینکه انتظار داشته باشید طرف مقابل سریعاً تغییر کند، به او زمان دهید تا به مرور زمان پیشرفت کند.
17. درخواست بازخورد
از دوستان، خانواده یا همکاران خود بخواهید که بازخوردی با صداقت در مورد رفتارتان ارائه دهند. آیا شما فردی پیشداوریگر هستید؟ آیا در قضاوت کردن دیگران عجله میکنید؟ به انتقادها گوش دهید و سعی کنید از آنها درس بگیرید.
من همیشه فکر می کردم آدم بی طرفی هستم تا اینکه چند وقت پیش متوجه شدم دارم ناخودآگاه همسرم رو بر اساس رفتارهای قدیمی اش قضاوت می کنم. این موضوع وقتی برایم واضح شد که یک روز با هم دعوای کوچکی داشتیم و فهمیدم دارم حرفهایش رو بر اساس تجربیات قبلی تفسیر می کنم، نه چیزهایی که واقعا می گفت. از اون موقع سعی می کنم بیشتر گوش بدم و کمتر نتیجه گیری زودرس داشته باشم.
یکی از چیزهایی که به من کمک کرد این بود که یاد گرفتم سوالات باز بپرسم. به جای اینکه فکر کنم می دونم طرف مقابل چه احساسی داره، مستقیم نمی پرسم “ناراحتی؟” بلکه می گم “درباره این قضیه چی فکر می کنی؟” اینطوری فرصت بیشتری برای فهمیدن دیدگاه واقعی طرف مقابل پیدا می کنم. خیلی وقت ها چیزهایی می شنوم که اصلا توی ذهنم نبوده.
اینجور مطالب همیشه آدم رو به فکر فرو می بره. مخصوصا وقتی می بینی چقدر پیش داوری های کوچک می تونن آروم آروم رابطه رو خراب کنن. کاش بقیه دوستان هم اگر تجربه ای در این زمینه دارن به اشتراک بذارن، چون هرکی یه راهکار منحصر به فردی برای این موضوع داره.